Georefereren van kaarten

Kaarten digitaliseren stopt niet wanneer je de scan hebt. De scan moet worden voorzien van beschrijvende metadata, zodat bezoekers hem ook daadwerkelijk kunnen terugvinden. In onze digitale toegangen kun je van (bijna) alle archieven de beschrijving lezen en doorzoeken, zo ook in de toegange van de kaartenarchieven. Alleen is het voor kaarten bij lange na niet de doeltreffendste manier: plaatsnamen, rivieren en grenzen veranderen. En elk dorp, elk watertje, elke boom of kerktoren opnemen in de beschrijving levert levert pagina's aan beschrijving op per kaart. Voor één kaart nog wel leuk om te doen, maar zodra het aantal kaarten in de duizenden loopt gaat de lol er snel af. Gelukkig zijn er visuelere alternatieven die naast de tekstuele beschrijving kunnen worden gebruikt. Eén daarvan is georefereren.

Georefereren is één van de oplossingen die het terugvinden van gescande kaarten vergemakkelijkt. Bij georefereren leg je vast welk deel van de wereldbol getoond wordt op de kaart. Daarmee wordt het mogelijk dat iemand een gebied op de wereldkaart aanwijst en vervolgens een overzicht krijgt van welke kaarten in onze collectie zitten waar dat gebied op voorkomt. Nu moet alleen iemand er nog voor zorgen dat de geodata voor elke kaart beschikbaar komt. En in de tijd van Web 2.0 en de steeds populairder wordende user generated content zou het mooi zijn wanneer vrijwilligers uit ons publiek daarbij kan meehelpen.

De tsjechische onderzoeker Klokan Petr Přidal heeft hiervoor een aantal mooie open-source tools ontwikkeld. Vanuit de proefopstelling Kaarten en Tekeningen uit het Conservatorenmodel ben ik bezig geweest om deze tools om te zetten tot een werkend prototype. Helaas werkt deze momenteel alleen nog vanaf PC's binnen het Nationaal Archief netwerk, zodat ik het hier met screenshots zal doen.